Ο εξοπλισμός και ο ρουχισμός που χρειάζεται ένας πεζοπόρος – ορειβάτης διαφοροποιείται ανάλογα την εποχή (χειμώνα ή καλοκαίρι)
τις ώρες της διαδρομής (αν η διαδρομή είναι π.χ 2 ώρες ή 10 ώρες ή αν είναι ακόμη είναι πολυήμερη)
το υψόμετρο που θα κινηθεί η διαδρομή (πρέπει να ληφθεί υπ΄ όψιν ότι κάθε 1000μ. υψομετρική διαφορά η θερμοκρασία μειώνεται 7 βαθμούς). Όταν στην παραλία του Λιτόχωρου η θερμοκρασία είναι 25ο στην κορυφή του Ολύμπου είναι 4ο .)
το είδος του εδάφους που κινείται η διαδρομή
Οι τέσσερις αυτοί παράγοντες διαφοροποιούν τον εξοπλισμό. Μία ανάβαση στον Όλυμπο το καλοκαίρι μπορεί ν΄ αντιμετωπίσει τις ίδιες συνθήκες ή και χειρότερες με μια χειμερινή πορεία π.χ στην περιοχή της Μάνης.
Τα ρούχα και ο εξοπλισμός που παρουσιάζονται έχουν την ένδειξη Χ (Χειμώνας) και Κ (Καλοκαίρι) ανάλογα πια εποχή χρησιμοποιούνται. Οι πληροφορίες αυτές ισχύουν για την Ελλάδα και όχι για άλλες χώρες.
Α - Μονοήμερες και πολυήμερες πορείες
α) Ρουχισμός
Κατά τη διάρκεια μιας πορείας το ντύσιμο πρέπει να είναι πολύ ελαφρύ, ενώ αντίθετα ο πεζοπόρος πρέπει να ντύνεται καλά κατά τη διάρκεια των στάσεων. Τα πιο ζεστά ρούχα (μπουφάν-φλις) χρησιμοποιούνται μόνο κατά τις στάσεις και σπάνια κατά τη διάρκεια της πορείας εκτός από λίγες για την Ελλάδα περιπτώσεις, όπου το κρύο είναι τσουχτερό αλλά και τότε αρκεί ένα τζάκετ πάνω από ένα θερμοεσώρουχο ή ένα πουκάμισο.
1) Ορειβατικά παπούτσια (διαφορετικά ανάλογα την εποχή) Υπάρχουν τρία είδη K - Απλά τρέκινγκ - παπούτσια με εύκαμπτη σόλα που δεν είναι αδιάβροχα. Εξωτερικά μοιάζουν με καλά αθλητικά παπούτσια. Κατάλληλα για το καλοκαίρι και για πορείες μέχρι 5-6 ώρες
K- X- Ημιάκαμπτα - παπούτσια που η σόλα τους είναι ημιάκαμπτη αντέχουν σε μικρή βροχή, είναι ανατομικά και καλύπτουν τους αστράγαλους. Κατάλληλα για τις τρεις εποχές του χρόνου εκτός του χειμώνα, και για πολύωρες πορείες.
Χ- Άκαμπτα - Τα λεγόμενα άρβυλα. Βαριά παπούτσια με άκαμπτη σόλα. Κατάλληλα για τον χειμώνα και ειδικά για πορεία στο χιόνι και πολύωρες διαδρομές. Ζεστά και ανατομικά και αδιάβροχα προστατεύουν άψογα το πόδι. Δεν προσφέρονται για περπάτημα σε χωματόδρομους.
2) K- X - Κάλτσες - Οι παλιές μάλλινες κάλτσες έχουν αντικατασταθεί με κάλτσες που η σύνθεση τους είναι από μαλλί και τεχνητές ίνες. Ένα ζευγάρι είναι αρκετό στα σύγχρονα ορειβατικά παπούτσια. Χρήσιμο να έχει ο πεζοπόρος και ένα δεύτερο ζευγάρι στο σακίδιο του.
3) K – X - Παντελόνι Η ποιότητα του εξαρτάται από την εποχή του χρόνου. Γενικά πρέπει να είναι ανθεκτικό για να μην σκίζεται εύκολα. Τους φθινοπωρινούς και τους χειμερινούς μήνες πρέπει να είναι από ύφασμα υδρόφοβο για να μην ποτίζει νερό. Πρέπει να είναι αρκετά φαρδύ για να γίνεται άνετα η κίνηση. Ακατάλληλα είναι παντελόνια όπως το μπλου-τζην και όσα ποτίζουν ιδρώτα και νερό. Αποφύγετε τα σορτς και τα κοντά παντελόνια. Είναι ακατάλληλα για το βουνό.
4) K – X - Φανέλα - Θερμοεσώρουχο Κατασκευασμένο από τεχνητές ίνες είναι το ιδανικό ντύσιμο σε όσα άτομα δεν είναι αλλεργικά. Έχει πλέον αντικαταστήσει το πουκάμισο που φοριέται μόνο στο τέλος μιας διαδρομής. Το θερμοεσώρουχο δεν κρατά ιδρώτα είναι ελαφρύ, ζεστό και δεν μυρίζει με αποτέλεσμα να υπερέχει από τα αντίστοιχα βαμβακερά. Κυκλοφορούν με κοντά και μακριά μανίκια.
5) Χ- Κολάν θερμοεσώρουχο Φοριέται κάτω από το παντελόνι μόνο σε πάρα πολύ κρύο. Δεν χρησιμοποιούνται πολύ συχνά στην Ελλάδα.
6) Κ – Χ - Φλις (μπουφάν) - προϊόν από συνθετικές ίνες σε διάφορα πάχη έχει αντικαταστήσει το παλιό πουλόβερ. Ελαφρύ ζεστό και υδρόφοβο αποτελεί την ιδανική λύση σε συνδυασμό με την φανέλα – θερμοεσώρουχο. Υπάρχει σε διάφορα πάχη και μορφές (σαν πουλόβερ, με φερμουάρ σε όλο το μήκος του κλπ.). Χρήσιμο όταν κάνει κρύο, δεν προτείνεται κατά τη διάρκεια του περπατήματος παρά μόνο κατά τη διάρκεια των στάσεων.
7) Κ – Χ - Μπουφάν ή τζάκετ (αντιανεμικό) Η διάκριση τους είναι λίγο ασαφής. Μπουφάν θα ορίζαμε το προϊόν που έχει επένδυση και κυρίως χρησιμοποιείται για να προσφέρει ζέστη κατά τη διάρκεια των στάσεων, ενώ το τζάκετ χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση του αέρα και πρέπει να είναι από αναπνέοντα υλικά για να μην ιδρώνει ο πεζοπόρος.
8) Κ – Χ - Καγκούλ – Αδιάβροχο με κουκούλα που σκεπάζει όλο τον πεζοπόρο μαζί με τον εξοπλισμό του.
9) Χ - Γάντια – αναγκαία κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Μάλλινα ή συνθετικά πρέπει να καλύπτονται από αδιάβροχη επένδυση για να μην βρέχονται.
10) Χ - Μαντήλι σωλήνα - έχει αντικαταστήσει το κασκόλ. Χρήσιμο κατά την διάρκεια των χειμερινών αναβάσεων για προστασία του λαιμού αλλά και του κεφαλιού από το κρύο. Μετατρέπεται με μια κίνηση σε σκούφο, μαντήλι, κασκόλ
11) Χ - Σκούφος για να προστατεύει από το κρύο το κεφάλι και τα αυτιά. Μόνο κατά τη διάρκεια του χειμώνα
12) Χ - Μπαλακλάβα ειδικός λεπτός σκούφος που σκεπάζει όλο το κεφάλι αφήνοντας μόνο τα μάτια ελεύθερα. Χρήσιμος στις χιονοθύελλες και στο πολύ κρύο.
13) Κ - Καπέλο - αναγκαίο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. 14) Κ – Χ - Γιαλιά - αναγκαία το καλοκαίρι και στα χιόνια με ήλιο.
β) Εξοπλισμός
1) Κ – Χ - Σακίδιο - (διαφορετικό ανάλογα την πορεία από 40 μέχρι 80λ.)
Το μικρό σακίδιο στηρίζεται στους ώμους είναι μέχρι 40 λίτρα που σημαίνει περίπου μέχρι 12 κιλά βάρος. Το μεγάλο σακίδιο έχει φαρδείς ιμάντες για τους ώμους και τη μέση, ιμάντες για τη στήριξη πιολέ και κραμπόν, ανατομική πλάτη κλπ. και χωρά μέχρι 20 κιλά βάρος.
2) Χ - Γκέτες - καλύπτουν τη γάμπα για να προφυλάσσουν τα άρβυλα από την είσοδο του χιονιού. Υποχρεωτικές στο χιόνι είναι χρήσιμες και σε περίπτωση πολλής λάσπης περισσότερο για να μην λερωθεί το παντελόνι.
3) Κ – Χ - Μπατόν – Παρόμοια με αυτά του σκι είναι τηλεσκοπικά και ρυθμίζονται ανάλογα το ύψος του πεζοπόρου. Πολύ χρήσιμα ειδικά όταν μεταφέρει κανείς βαρύ σακίδιο, χρησιμεύουν για προστασία από τις πτώσεις σε μεγάλες κατηφόρες και βοηθούν στην σωστότερη κατανομή του βάρους του πάνω μέρους του σώματος.
4) Χ- Πιολέ ή ορειβατική σκαπάνη - χρησιμεύει για το περπάτημα και για προστασία στις πτώσεις στο χιόνι και στο πάγο. Αναγκαίες οι ελαστικές καλύπτρες για τις αιχμηρές του άκρες κατά τη μεταφορά του.
5) Χ- Κραμπόν – Ειδικές σκάρες με καρφιά που τοποθετούνται κάτω από τα άκαμπτα άρβυλα για να μπορεί κανείς να περπατήσει με ασφάλεια στον πάγο. Αναγκαίες ελαστικές καλύπτρες για τις αιχμηρές τους άκρες κατά τη μεταφορά τους
6) Χ - Ρακέτες - Τοποθετούνται κάτω από τα άρβυλα προκειμένου να μην βουλιάζει κανείς στο χιόνι. Χρησιμοποιούνται ελάχιστα στην Ελλάδα.
7) Κ – Χ - Παγούρι – Πολύ χρήσιμα τα κατασκευασμένα από ειδικό εύπλαστο υλικό με μεγάλες χωρητικότητες, 3-4 λίτρα, που προσαρμόζονται καλύτερα στο σακίδιο.
8) Κ – Χ - Φακός με εφεδρικές μπαταρίες - Οι φακοί με λάμπες LED έχουν πλέον αντικαταστήσει τους κλασικούς φακούς. Γι’ αυτό τον τύπο των φακών δεν χρειάζεται εφεδρικό λαμπάκι.
9) Κ – Χ - Χαρτί τουαλέτας – Για τη γνωστή χρήση
10) Κ – Χ - Βουρτσάκι - χρήσιμο για να καθαρίσει κανείς τα ορειβατικά του παπούτσια από λάσπες στο τέλος της πορείας όταν οι λάσπες είναι ακόμα μαλακές.
11) Κ – Χ - Σουγιάς - Μαχαιροπήρουνο Αναγκαία για το φαγητό και για μικρές εργασίες. Κατάλληλοι οι ελβετικοί σουγιάδες - πολυεργαλεία.
12) Κ – Χ – Φαρμακείο (ενδεικτικά)
Γάζες απλές και για εγκαύματα
Λευκοπλάστ- Τραυμαπλάστ διαφόρων μεγεθών
Ελαστικοί επίδεσμοι
Ειδικές μεμβράνες για γρήγορη επούλωση πληγών (Compeed)
Παυσίπονα
Αντιδιαροικό
Τσιμπιδάκι
Ψαλιδάκι
Νυχοκόπτης
Αλουμινοκουβέρτα για υποχρεωτική παραμονή στο ύπαιθρο το βράδυ
13) Κ – Χ - Ραπτικά
14) Κ – Χ - Νάιλον σακούλες για σκουπίδια βρεγμένα ρούχα και άλλες χρήσεις.
15) Κ – Χ Φαγητό ανάλογα τις ώρες πορείας. Σταθερές τροφές πέραν των άλλων, ξηροί καρποί, παστέλια κλπ.
Εξοπλισμός ασφαλείας (Χρήσιμος εξοπλισμός που δεν είναι όμως απαραίτητος) Κ - Χ - Χάρτης της περιοχής
Κ - Χ - Πυξίδα
Κ - Χ - Αλτίμετρο
Κ - Χ - Σκοινί 20-40μ. 6 χιλ.
Κ- Χ - Κιάλια μικρών διαστάσεων
Κ - Χ - GPS
Κ - Χ - Σφυρίχτρα
Κ - Χ – Θερμόμετρο
Κ – Χ – Κινητό τηλέφωνο
Β – Πολυήμερες πορείες
Για τις πορείες πάνω από μία μέρα και εφ’ όσον θα χρειαστεί κάποιος να διανυκτερεύσει στην ύπαιθρο χρειάζονται επιπλέον τα κατωτέρω Κ – Χ - Αντίσκηνο – Για ένα ή δύο άτομα θα πρέπει να είναι ελαφρύ εφ΄ όσον πρόκειται να μεταφερθεί στην πλάτη
Κ – Χ - Υπόστρωμα – εκτός του κάριματ ιδανικά είναι τα ειδικά λεπτά φουσκωτά στρώματα
Κ – Χ - Υπνόσακος - ανάλογος της εποχής και της θερμοκρασίας
Κ- Χ - Καμινέτο Χρήσιμο για πολυήμερες εκδρομές αν θέλει κανείς να μαγειρέψει
Κ – Χ - Μαγειρικά σκεύη
Κ- Χ - Αναπτήρας και Σπίρτα θυέλλης
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει ανάλογα την εποχή τον ρουχισμό και εξοπλισμό που χρειάζεται ένας πεζοπόρος. Ανάλογα τη συγκεκριμένη διαδρομή μπορεί να υπάρχουν διαφοροποιήσεις.
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ |
ΧΕΙΜΩΝΑΣ |
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
| ΡΟΥΧΙΣΜΟΣ | ||
| Κ | Παπούτσια απλά τρέκινγκ | |
| Κ | Χ | Παπούτσια ημιάκαμπτα |
| Χ | Άρβυλα | |
| Κ | Χ | Κάλτσες |
| Κ | Χ | Παντελόνι |
| Χ | Παντελόνι θερμοεσώρουχο | |
| Κ | Χ | Φανέλα - Θερμοεσώρουχο |
| Κ | Φλις ελαφρύ | |
| Χ | Φλις βαρύ | |
| Κ | Χ | Αντιανεμικό |
| Χ | Μπουφάν ή τζάκετ βαρύ | |
| Κ | Καπέλο | |
| Κ | Χ | Γιαλιά |
| Χ | Καγκούλ | |
| Χ | Γάντια | |
| Χ | Μαντήλι σωλήνα | |
| Χ | Σκούφος | |
| Χ | Μπαλακλάβα | |
| ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ | ||
| Κ | Χ | Σακίδιο (μέγεθος ανάλογα την πορεία) |
| Χ | Γκέτες | |
| Κ | Χ | Μπατόν |
| Χ | Πιολέ | |
| Χ | Κραμπόν | |
| Χ | Ρακέτες | |
| Κ | Παγούρι | |
| Κ | Χ | Φακός |
| Κ | Χ | Χαρτί τουαλέτας |
| Κ | Χ | Βουρτσάκι καθαρισμού |
| Κ | Χ | Σουγιάς - Μαχαιροπήρουνο |
| Κ | Χ | Φαρμακείο |
| Κ | Χ | Ραπτικά |
| Κ | Χ | Εξοπλισμός ασφαλείας |
| Κ | Χ | Φαγητό (ανάλογα την πορεία) |
| ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΗ – ΠΟΛΥΗΜΕΡΕΣ ΠΟΡΕΙΕΣ επιπλέον των ανωτέρω | ||
| Κ | Χ | Αντίσκηνο (ανάλογο για κάθε εποχή) |
| Κ | Χ | Υπόστρωμα |
| Κ | Χ | Υπνόσακος (ανάλογος για κάθε εποχή) |
| Κ | Χ | Καμινέτο – Μαγειρικά σκεύη – Αναπτήρας και Σπίρτα θυέλλης |
